Nếu bạn là người thích đọc những cuốn sách mang màu sắc cổ tích huyền ảo và chất chứa trong đó là bài học về cuộc sống thì xin thưa rằng, cuốn Nghìn lẻ một đêm của Antoine Galland chắc chắn sẽ không làm bạn thất vọng. Đây là tác phẩm vĩ đại bậc nhất của nền văn học Ả Rập, là một trong những công trình sáng tạo phong phú và hoàn mỹ của nền văn học thế giới.
Thực tế, Nghìn lẻ một đêm vốn là những câu chuyện truyền khẩu dân gian, được những người kể chuyện rong mang đi kể khắp nơi khiến các câu chuyện trong đó dần trở nên phổ biến. Theo thời gian, lại được gọt đẽo, thêm bớt, diễn tả thích hợp và hấp dẫn người nghe đã khiến các truyện trong Nghìn lẻ một đêm thêm phong phú về nội dung, linh hoạt về hình thức và sáng sủa về từ ngữ.
Đến đầu thế kỉ XVIII, một học giả người Pháp là Antoine Galland đã dịch và sưu tầm thêm một số truyện cổ Trung Đông đặc sắc: Aladdin và cây đèn thần, Ali Baba và bốn mươi tên cướp, Sindbad – Người đi biển,… góp phần tăng thêm dung lượng đồ sộ của cuốn sách và giúp nó được đến với bạn đọc trên toàn thế giới.
Như Maxime Gorki đã viết: “Trong số các di tích tuyệt diệu của sáng tác truyền khẩu dân gian, các truyện cổ tích của nàng Scheherazade là di tích đồ sộ nhất.
Những truyện cổ tích này thể hiện với mức hoàn hảo kỳ diệu, hướng của nhân dân lao động muốn buông mình theo phép nhiệm mầu của những ảo giác êm đẹp, theo sự kết hợp phóng khoáng của từ ngữ thể hiện sức mạnh vũ bão của trí tưởng tượng hoa mỹ của các dân tộc phương Đông – người Ả Rập, người Ba Tư, người Ấn Độ. Công trình dệt gấm bằng từ ngữ này xuất hiện từ thời tối cổ, những sợi tơ muôn màu của nó lan khắp bốn phương, phủ lên Trái Đất một tấm thảm từ ngữ đẹp lạ lùng”.
Nếu như chỉ là những câu chuyện tầm thường dùng để giải trí thì cớ sao suốt mấy thế kỉ nay, Nghìn lẻ một đêm luôn là lựa chọn hàng đầu của những người ưa sách trên thế giới? Vâng, không phải chỉ là những câu chuyện li kì về những chuyến phiêu lưu hay những mối tình say đắm,… Nghìn lẻ một đêm còn đề cập đến hàng loạt các vấn đề trong xã hội:
Thứ nhất, ngay đầu tác phẩm là chuyện kể về bạo chúa nọ mỗi đêm sủng hạnh một cô gái và ngay sáng hôm sau đem cô gái ấy đi tử hình. Giữa lúc ấy, một vị cứu tinh xuất hiện, đó chính là nàng Scheherazade. Nàng dám tự nguyện hầu hạ để rồi can đảm mỗi đêm kể chuyện cho vị bạo chúa ấy nghe, kéo dài câu chuyện tưởng chừng như vô tận để giữ lấy mạng sống cho các cô gái khác. Ấy là đề cao sự can đảm và trí khôn của phụ nữ.
Thứ hai, tác phẩm là một bản tình ca của những đôi trai gái. Trong một xã hội đề cao hết mức đồng tiền, thật đáng lạ thay một thương nhân đang làm ăn phát tài dám vì tình yêu mà bỏ hết mọi công việc buôn bán, bỏ mẹ và em gái để chịu đựng mọi gian truân （ Truyện Chàng Ganem, con trai của Abou Aibou, kẻ nô lệ của tình yêu ） hay như những câu chuyện là ước mong muôn thuở của những đôi trai gái bất hạnh, đành bằng lòng kiếp sau làm cây liền cành. chim liền cánh（Truyện Aboulhassan Ali Ebn Becar và ái phi của hoàng đế）,… những câu chuyện trên chính là những lời kêu gọi giải phóng phụ nữ, giải phóng con người. Thể hiện tư tưởng tiếng bộ, tự do trong tình ái, không chịu gò bó trong khuôn khổ của xã hội đương thời,…
“Bệ hạ lấy làm ngạc nhiên ư? Tình yêu đất nước cũng tự nhiên không kém nghĩa cha con, và đối với những ai chưa mất trí khôn đến mức không hiểu nổi giá trị của sự tự do, thì sự mất tự do cũng là điều không thể nào chịu đựng nổi. Thể xác rất có thể bị lệ thuộc vào quyền uy của một ông chủ nắm trong tay vũ lực, quyền hành, nhưng ý chí không thể bị khuất phục, bao giờ nó cũng tự làm chủ lấy nó.”
&
“Chỉ có cái chết là quyền tự do duy nhất không bị ai tước đoạt.”
Chẳng những thế, Nghìn lẻ một đêm còn là cuốn tri thức bách khoa đồ sộ cho những ai muốn tìm hiểu đạo Hồi, những thứ cơ bản của đạo Hồi đều được đề cập đến trong đây. Các chuyện đều mang khuynh hướng muốn mọi người đều hiểu được đạo Hồi và theo đạo hồi, cũng vì thế mà có nhiều chuyện kết thúc nhanh hay hụt hẫng,… nhưng bỏ qua những lỗi nhỏ đó, Nghìn lẻ một đêm thực sự là cuốn sách đáng đọc cùng với Thần thoại Hy Lạp, Truyện cổ Andersen để phát triển trí tưởng tượng của con trẻ và để làm những bài học răn đe với những mầm non xã hội.
Tác phẩm hội tụ đủ các yếu tố phiêu lưu, kỳ ảo, tình yêu, kỹ năng sống, triết học,… chắc chắn sẽ làm hài lòng những bạn đọc khó tính nhất.
XEM THÊM CÁC CUỘC THI VIẾT KHÁC
XEM THÊM BÀI VIẾT CHUYÊN MỤC KHÁCSỐNG GIÁ TRỊ
